Johannes Vermeer , Johannes ook Jan genoemd is de Nederlandse kunstenaar die schilderijen heeft gemaakt die tot de populairste en meest vereerde afbeeldingen in de kunstgeschiedenis behoren. Hoewel er ongeveer 36 van zijn schilderijen bewaard zijn gebleven, behoren deze zeldzame werken tot de grootste schatten in 's werelds beste musea. Vermeer begon zijn carrière in het begin van de jaren 1650 met het schilderen van grote Bijbelse en mythologische taferelen, maar de meeste van zijn latere schilderijen - waar hij het beroemdst om is - tonen scènes uit het dagelijks leven in interieurs. Deze werken vallen op door hun zuiverheid van licht en vorm, kwaliteiten die een rustig, tijdloos gevoel van waardigheid uitstralen. Vermeer schilderde ook stadsgezichten en allegorische taferelen.

Waarom is Johannes Vermeer zo beroemd?

Johannes Vermeer was een Nederlandse kunstenaar die vooral bekend is om zijn schilderijen van het dagelijkse leven in de 17e eeuw. De ongeveer 36 van zijn overgebleven schilderijen tonen een zuiverheid van licht en vorm. Vermeer was buiten Delft en Amsterdam pas bekend in de 19e eeuw, toen de Franse criticus Étienne-Joseph-Théophile Thoré het werk van de kunstenaar opnieuw beoordeelde.

Waar is Johannes Vermeer beroemd om?

Meisje met de parel (ca. 1665) is waarschijnlijk het beroemdste werk van Johannes Vermeer, maar hij is ook bekend om zijn genrestukken. Zijn onderwerpen zijn vaak vrouwen in scènes binnenshuis die klusjes doen, zoals in Het melkmeisje (ca. 1660), of in privémomenten, zoals in Brieflezende vrouw (ca. 1663).

Hoe werd Johannes Vermeer opgevoed?

Verrassend weinig is bekend over Vermeer's besluit om schilder te worden. Hij liet zich op 29 december 1653 inschrijven als meester-schilder bij het Delftse Sint-Lucasgilde, maar de identiteit van zijn meester, de aard van zijn opleiding en het tijdstip van zijn opleiding blijven een mysterie.

Hoe was de familie van Johannes Vermeer?

Johannes Vermeer werd geboren als zoon van Reynier Jansz, een wever die een fijne satijnen stof produceerde, caffa genaamd, en die tevens kunsthandelaar was. De familie was rijk genoeg. Vermeer trouwde later met Catherina Bolnes, een jonge katholieke met wie hij 15 kinderen kreeg (vier stierven in baby's of kinderjaren).

Hoe is Johannes Vermeer gestorven?

De financiën van Johannes Vermeer hadden te lijden onder de economische neergang na de Franse inval in Holland in 1672, en hij zat zwaar in de schulden toen hij drie jaar later plotseling overleed, mogelijk aan een kortstondige ziekte, en zijn vrouw en kinderen in armoede achterliet. Zijn vrouw geloofde dat stress zijn gezondheid had geruïneerd.

Vroege leven van Vermeer

Delft, waar Vermeer werd geboren en zijn artistieke loopbaan doorbracht, was in het midden van de 17e eeuw een actieve en welvarende plaats. De rijkdom was gebaseerd op bloeiende Delfts aardewerkfabrieken, ateliers voor het weven van tapijten en brouwerijen. Binnen de stadsmuren van Delft bevonden zich schilderachtige grachten en een groot marktplein, geflankeerd door het imposante stadhuis en de torenhoge toren van de Nieuwe Kerk. Het was ook een eerbiedwaardige stad met een lang en voornaam verleden. De sterke vestingwerken, stadsmuren en middeleeuwse poorten van Delft hadden al meer dan drie eeuwen voor verdediging gezorgd, en tijdens de Nederlandse opstand tegen de Spaanse overheersing kwam Willem I. , de Prins van Oranje, van 1572 tot zijn dood in 1584.

Vermeer werd gedoopt in de Nieuwe Kerk. Zijn vader, Reynier Jansz, was een wever die een fijne satijnen stof produceerde die Caffa heette. Hij was ook actief als kunsthandelaar. In 1641 was de familie rijk genoeg om een groot huis te kopen op de markt met een herberg genaamd Mechelen. Vermeer erfde zowel de herberg als het kunstbedrijf na de dood van zijn vader in oktober 1652. Tegen die tijd moet Vermeer echter besloten hebben dat hij een carrière als schilder wilde nastreven.

In april 1653 trouwde Vermeer met Catherina Bolnes, een jonge katholieke vrouw uit de zogenaamde Papenhoek of Papistenhoek in Delft. Door deze verbintenis bekeerde hij zich van het protestantse geloof waarin hij was opgevoed tot het katholicisme. Later dat decennium verhuisden Vermeer en zijn vrouw naar het huis van de moeder van de bruid, Maria Thins, die een verre verwante was van de Utrechtse schilder Abraham Bloemaert.

Artistieke opleiding en vroege invloeden

Er isv errassend weinig is bekend over Vermeer's besluit om schilder te worden. Hij liet zich op 29 december 1653 inschrijven als meester-schilder in het Delftse Sint-Lucasgilde, maar de identiteit van zijn meester(s), de aard van zijn opleiding en de periode van zijn leertijd blijven een mysterie.

Aangezien Vermeers naam niet voorkomt in Delftse archieven aan het eind van de jaren 1640 of het begin van de jaren 1650, is het mogelijk dat hij, zoals veel aspirant Nederlandse kunstenaars, naar Italië, Frankrijk of Vlaanderen reisde. Hij kan ook zijn opgeleid in een ander artistiek centrum in Nederland, misschien Utrecht of Amsterdam. In Utrecht zou Vermeer kunstenaars hebben ontmoet die zich hadden verdiept in de vrijmoedige expressieve tradities van Caravaggio, onder wie Gerrit van Honthorst. In Amsterdam zou hij kennis hebben gemaakt met de invloed van Rembrandt van Rijn, wiens krachtige clair-obscur effecten de psychologische intensiteit van zijn schilderijen versterkten.

Stilistische kenmerken

Stilistische kenmerken van beide schildertradities - de Utrechtse school en die van Rembrandt - zijn terug te vinden in Vermeers vroege grootschalige Bijbelse en mythologische schilderijen, zoals Diana en haar nimfen (ca. 1653-54; ook Diana en haar gezellen genoemd) en Christus in het huis van Maria en Martha (ca. 1654-56). De meest opvallende assimilatie van de twee tradities is zichtbaar in Vermeers De prostituee (1656). Het onderwerp van deze scène van huurlingliefde is ontleend aan een schilderij van de Utrechtse schoolkunstenaar Dirck van Baburen in de collectie van Vermeers schoonmoeder, terwijl de diepe rode en gele tinten en de sterke clair-obscur effecten doen denken aan Rembrandts schilderstijl. De schemerig verlichte figuur links van de compositie is waarschijnlijk een zelfportret waarin Vermeer de gedaante aanneemt van de verloren zoon, een rol die Rembrandt ook had gespeeld in een van zijn eigen "vrolijke gezelschap" scènes.

In het begin van de jaren 1650 vond Vermeer wellicht ook veel inspiratie in zijn geboortestad Delft, waar de kunst een snelle verandering onderging. De belangrijkste kunstenaar in Delft in die tijd was Leonard Bramer, die niet alleen kleinschalige historiestukken maakte - dat wil zeggen, zedelijk stichtelijke voorstellingen van bijbelse of mythologische onderwerpen - maar ook grote muurschilderingen voor het hof van de prins van Oranje. Uit documenten blijkt dat Bramer, die katholiek was, als getuige voor Vermeer optrad bij diens huwelijk. Hoewel het erop lijkt dat Bramer op zijn minst een vroege pleitbezorger van de jonge kunstenaar was, wordt nergens gezegd dat hij Vermeer's leraar was.

Een andere belangrijke schilder die Vermeer in deze periode in Delft gekend moet hebben was Carel Fabritius, een oud-leerling van Rembrandt. Fabritius suggestieve, peinzende beelden en vernieuwend gebruik van perspectief lijken Vermeer diepgaand te hebben beïnvloed. Dit verband werd opgemerkt door de dichter Arnold Bon, die schreef over Fabritius tragische dood in 1654 bij de ontploffing van het kruitvat in Delft en opmerkte dat "Vermeer meesterlijk op Fabritius' pad trad". Maar hoewel Vermeer op de hoogte was van het werk van Fabritius, zijn er ook geen aanwijzingen dat hij bij Fabritius heeft gestudeerd.

Ongeacht de omstandigheden van zijn vroege artistieke opvoeding, begon Vermeer in de tweede helft van de jaren 1650 scènes uit het dagelijks leven af te beelden. Deze genrestukken zijn de schilderijen waarmee hij het meest wordt geassocieerd. Gerard Terborch, een kunstenaar uit Deventer die op meesterlijke wijze textuur aanbracht in zijn voorstellingen van huiselijke activiteiten, heeft Vermeer wellicht aangemoedigd om zich te richten op scènes uit het dagelijks leven. Terborchs invloed is duidelijk te zien in een van Vermeers vroegste genrestukken, Brieflezend meisje bij een open raam (ca. 1659), waarin hij een rustige ruimte creëerde voor de jonge vrouw om haar brief te lezen. In tegenstelling tot de karakteristieke donkere interieurs van Terborch, liet Vermeer deze opmerkelijk besloten scène baden in een stralend licht dat door een open raam naar binnen stroomt. Het schilderij verraadt ook Vermeers groeiende belangstelling voor illusionisme, niet alleen door de toevoeging van een geelgroen gordijn dat aan een stang hangt die zich over de bovenkant van het schilderij uitstrekt, maar ook door de subtiele weerspiegelingen van het gezicht van de vrouw in het open raam.

Vermeer's interieurscènes in deze periode werden ook beïnvloed door het werk van Pieter de Hooch, een vooraanstaand genreschilder in Delft in die tijd. De Hooch was een meester in het gebruik van perspectief om een licht interieur of binnenplaats tafereel te creëren waarin figuren comfortabel zijn gesitueerd. Hoewel er geen documenten zijn die Vermeer en de Hooch met elkaar in verband brengen, is het zeer waarschijnlijk dat de twee kunstenaars in deze periode nauw met elkaar in contact stonden, aangezien het onderwerp en de stijl van hun schilderijen in die jaren sterk overeenkwamen. Vermeers Gezicht op huizen in Delft (ca. 1658; ook wel Het Straatje genoemd) is zo'n werk: net als in de Hoochs hofscènes heeft Vermeer hier een wereld van huiselijke rust geportretteerd, waar vrouwen en kinderen hun dagelijkse bezigheden verrichten binnen de geruststellende omgeving van hun huizen.