In het begin van de 20e eeuw ontstond een nieuwe kunststroming: Fauvisme. Hier laten wij je zien wie deze stijl is vormgegeven, hoe het tot stand is gekomen en waarom de "Fauves"-beweging maar een jaar of drie heeft geduurd.

Wat is Fauvisme?

Het fauvisme is een stijl van klassiek modernisme in de schilderkunst, die wordt gekenmerkt door intense kleuren en een benadering met grove streken en sterk vereenvoudigde weergave. De voorloper van het Fauvisme was het Impressionisme. De Franse kunstenaars Henri Matisse en André Derain gaven vorm aan deze nieuwe benadering van de schilderkunst.

De volgende kenmerken kenmerken deze stijl:

1. Dikke, wilde penseelstreken
2. Verftechniek
3. Eenvoudige vormen
4. Motieven

Dikke penseelstreken

Het doel was niet om een zo realistisch mogelijk beeld te schetsen. Dikke, wilde penseelstreken hebben de overhand.

Verftechniek

Het gebruik van kleur was heel anders dan in andere stijlen. Dit was het middelpunt van artistieke creatie. Hoewel ook olieverf werd gebruikt, werd deze vaak rechtstreeks uit de verftube op het doek aangebracht. Kleurmengsels werden gerealiseerd met penseelstreken van verschillende zuivere kleuren. Er was nauwelijks sprake van het mengen van kleuren voor het eigenlijke schilderproces. Zuivere, heldere kleuren voerden de boventoon. Slechts zeer weinig schilders gebruikten ook gedempte tinten.

Eenvoudige vormen

De werkelijkheid stond in het fauvisme niet meer op de voorgrond, geheel in tegenstelling tot het impressionisme. De landschappen leefden vooral van de kleuren en niet van een realistische illustratie.

Motieven

De onderwerpen waren talrijk. Van naaktschilderijen, portretten tot voorwerpen, alles was vertegenwoordigd. Niettemin valt de nadruk op natuurtaferelen op. Vooral de landschappen van Zuid-Frankrijk inspireerden de schilders. Vooral de helderheid van de landschappen daar hebben het gedaan met Derain of Matisse.

Tip: Bekijk ook eens ons schilderen op nummer assortiment met met motieven voor volwassenen en kinderen.

Naamgeving fauvisme

De naam Fauvisme vindt zijn oorsprong in het Franse woord "fauves" - beesten. Deze uitdrukking ontstond in verband met de stijl in 1905 op een tentoonstelling in Parijs. Daar stelde een groep kunstenaars hun schilderijen tentoon. Een buste van de kunstenaar Albert Marque stond tussen de schilderijen.

De kunstcriticus Louis Vauxcelles, die de tentoonstelling bezocht, zei dat de mooie buste te midden van Fauves - wilde beesten - stond. Dit werd opgenomen in een krantenartikel, waardoor de Fauves ontstonden. Kunstenaars uit die tijd zagen zichzelf niet als een samenzweerderige groep die een nieuwe kunststijl aan het ontwikkelen was. Zij verzetten zich ertegen om Fauves genoemd te worden en wilden als individuen worden gezien.

Geschiedenis van het fauvisme

De geschiedenis van de Fauves is even intens als kort. Hier vindt je een kortbondige geschiedenis van het begin tot het einde.

1904 - De voorlopers

De schilders van de Fauve-beweging waren tussen de 20 en 30 jaar oud ten tijde van het ontstaan van het Fauvisme en werden geboren in een tijd die zeer onstuimig was. De nederlaag van Duitsland was nog vers, Parijs was geschokt. Alle schilders van deze tijd groeiden op in armoedige omstandigheden, wat, in combinatie met de vele politieke twisten, waarschijnlijk een niet onbelangrijke invloed heeft gehad op hun creatieve werk. De beweging rond Henri Matisse begon in 1904. Hij bracht de zomer door met Paul Signac, die hem inwijdde in het Neo-Impressionisme. Matisse was bijzonder enthousiast over het gebruik van kleur, dat hij doorgaf aan zijn vriend André Derain. Vanaf dat moment is de hele zaak een eigen leven gaan leiden.

1905 - De geboorte van het Fauvisme

Voor het eerst exposeerden alle Fauvistische kunstenaars van die tijd samen op de Herfstsalon van 1905. Dit was ook het startsein voor vele andere gezamenlijke tentoonstellingen. Hoewel de schilders bekritiseerd werden en meestal op afkeer stuitten, werden sommige kunsthandelaars en verzamelaars zich bewust van deze nieuwe stijl. Ze herkenden het potentieel.

1906 - De Fauves op hun hoogtepunt

Andere kunstenaars, zoals Raoul Dufy, Othon Friesz en Georges Braque werden door de nieuwe stijl geïnspireerd en droegen er werken aan bij. Zo werden al in 1906 tentoonstellingen gehouden samen met de oude garde van de Fauves. Het hoogtepunt was de Herfst Salon in Parijs.

1907 - Het einde van de Fauves

De Fauvistische kunstenaars ontwikkelden zich al in 1906 in verschillende richtingen. Matisse concentreerde zich op het tweedimensionale gebruik van kleur en contouren. Braque van zijn kant was een pionier van het kubisme, dat uit het fauvisme voortkwam. Als gevolg daarvan viel de Fauve-groep al in 1907 uiteen in verschillende kampen, waarbij vooral het kubisme grote populariteit verwierf. Hoewel de Fauves zich op nieuwe stijlen richtten, bleef de kunstbeweging ook in de decennia daarna nieuwe generaties kunstenaars inspireren.

Verschil fauvisme en expressionisme

Expressionisme is de naam van de kunststroming eerder in de Duitstalige landen (Brücke), Fauvisme is een gelijkaardige stijl in Frankrijk.

Belangrijke personen in het fauvisme

Gustave Moreau

Gustave Moreau was een schilder en een gepassioneerd leraar. Hij gaf les aan de École des Beaux-Arts in Parijs. Wat Moreau onderscheidde was zijn passie voor het overbrengen van kennis. Hij nam veel tijd met zijn studenten, luisterde en discussieerde met hen. Moreau moedigde iedereen altijd aan om zijn eigen individualiteit en stijl te ontwikkelen. Hij trok dan ook vooral studenten aan die laterale denkers waren en op zoek waren naar iets meer dan het conventionele. Gustave Moreau's invloed en motivatie werd door de Fauves keer op keer geprezen en kan daarom, achteraf bezien, niet hoog genoeg gewaardeerd worden.

Henri Matisse

Geen schilder wordt zo vaak in verband gebracht met het Fauvisme als Henri Matisse. Hij was ook een leerling van Moreau en vond later in Pissaro een voorstander en medestander. Rond 1900 begon hij meer en meer te schilderen, eenvoudiger en met meer kleuren. Hij was zeer controversieel in de kunstwereld. Vooral de kunstcritici zagen zijn kunst als een lastpak.

André Derain

André Derain wordt vaak in één adem genoemd met Matisse. Hij ontmoette Matisse in 1900 en zij werden vrienden. Een artistieke zomer die ze samen doorbrachten in 1905 was de sleutel tot de ontwikkeling van de Fauvistische stijl. Derain cultiveerde twee verschillende stijlen: de directe stijl met kleur op de voorgrond en een dynamische stijl met meer vorm. André Derain speelde ook een belangrijke rol in het kubisme.

Fauvisme Kunstenaars

De volgende kunstenaars hebben een belangrijke invloed gehad op de stijl van het Fauvisme:

1. Henri Matisse
2. André Derain
3. Othon Friesz
4. Albert Marquet
5. Louis Valtat
6. Henri Manguin
7. Charles Camoin
8. Jean Puy
9. Maurice de Vlaminck
10. Kees van Dongen

Ze werden allemaal Fauves genoemd, waartegen ze altijd bezwaar maakten.

Invloeden en wat er daarna gebeurde

Na het vertrek van de meeste Fauves naar het kubisme, was de kunststroming van het Fauvisme nog niet ten einde. Vooral in Hongarije, Spanje en België lieten beroemde kunstenaars als Malevitch of Kandinsky zich erdoor inspireren. Deze kunstenaars waren toen ook pioniers voor de abstracte schilderkunst.